Τετάρτη 17 Ιουνίου 2020

Μαθαίνω - Παίζω - Δημιουργώ μέσα από Αρχαία - Παραδοσιακά παιχνίδια.

Μαθαίνω - Παίζω - Δημιουργώ μέσα από Αρχαία - Παραδοσιακά παιχνίδια

«Τυφλόμυγα»

Αναπαράσταση του παιχνιδιού

  

Περιγραφή του παιχνιδιού

Είναι ένα αρχαιότατο ομαδικό παιχνίδι που παίζεται και σήμερα σε όλη την Ελλάδα. Στην αρχαιότητα λεγότανε «Χάλκη Μυία».
Τα παιδιά αποφασίζουν ποιος θα κάνει την τυφλόμυγα. Το παιδί αυτό που θα αναλάβει τελικά το ρόλο της τυφλόμυγας, θα βάλει στα μάτια του ένα μαντήλι και τα άλλα παιδιά θα απλωθούν γύρω του και θα μετακινούνται για να μην μπορεί να τα πιάσει, ιδιαίτερα τη στιγμή που του φωνάζουν για να τραβήξουν την προσοχή του και να το οδηγήσουν κοντά τους. Το παιδί που θα πιάσει αυτός που τα φυλάει, πρέπει να το «αναγνωρίσει» ψηλαφώντας τα χαρακτηριστικά του προσώπου του, τα ρούχα, τα μαλλιά, κτλ. Αν το βρει γίνεται αυτόματα η «τυφλόμυγα» και το παιχνίδι επαναλαμβάνεται.

Υλικά: ένα μαντίλι
Παίκτες: Από τέσσερις και πάνω




«Τα μήλα ή μηλαρόνια»

Αναπαράσταση του παιχνιδιού


Περιγραφή του παιχνιδιού

Οριοθετούμε ένα ορθογώνιο παραλληλόγραμμο το μέγεθος του οποίου εξαρτάται από τον αριθμό των παιδιών. Ορίζονται δύο παιδιά ως «μάνες», τα οποία στέκονται στις μικρές πλευρές του παραλληλόγραμμου (ένα σε κάθε πλευρά). Τα υπόλοιπα παιδιά βρίσκονται μέσα στο παραλληλόγραμμο. Οι δύο «μάνες» προσπαθούν να πετύχουν τα παιδιά με μία μπάλα. Αν αυτό συμβεί το παιδί που χτυπήθηκε «χάνει» και γίνεται βοηθός της «μάνας». Αν όμως κάποιο παιδί καταφέρει να πιάσει τη μπάλα στον αέρα πριν αυτή χτυπήσει στο έδαφος, τότε κερδίζει ένα μήλο ή μηλαρόνι, που του δίνει το δικαίωμα μιας «ζωής». Σκοπός του παιχνιδιού είναι να χτυπήσουν οι «μάνες» όλα τα παιδιά.

Υλικά: μία μπάλα
Παίκτες: Από 6 και πάνω

«Μπιζ»

Αναπαράσταση του παιχνιδιού


Περιγραφή του παιχνιδιού

Στην αρχή του παιχνιδιού ορίζεται το παιδί που θα «τα φυλάξει». Αυτό κάθεται σε ένα σκαμνί ή στέκεται σκυφτό και βάζει το δεξί του χέρι κάτω από την αριστερή του μασχάλη, κρατώντας την παλάμη ανοικτή προς τα πάνω, ενώ με το αριστερό του χέρι καλύπτει τα μάτια του. Τα άλλα παιδιά στέκονται προς τ’ αριστερά του και ένα από αυτά το πλησιάζει και του χτυπάει την ανοικτή παλάμη και ύστερα απομακρύνεται τρέχοντας μαζί με τους άλλους. Τότε όλοι χοροπηδούν γύρω του και στριφογυρίζουν το δάκτυλό τους φωνάζοντας «Μπιζζ!» όπως κάνει η μέλισσα. Το παιδί που τα φυλάει πρέπει να μαντέψει ποιος τον χτύπησε. Αν το ανακαλύψει, τότε αυτός παίρνει τη θέση του διαφορετικά το παιχνίδι συνεχίζεται κατά τον ίδιο τρόπο.


Παίκτες: Από τέσσερις και πάνω


«Το τόπι»

Αναπαράσταση του παιχνιδιού



Περιγραφή του παιχνιδιού


Τα παιδιά σχηματίζουν κύκλο με μέτωπο προς το κέντρο. Ορίζεται ποιο παιδί θα ξεκινήσει πρώτο. Το πρώτο παιδί πετάει τη μπάλα στο διπλανό του, το δεύτερο στο τρίτο, κ. ο. κ. μέχρι που το τελευταίο παιδί πετάει το τόπι πάλι στη «μάνα».
Το παιχνίδι παίζεται και με παραλλαγές, για παράδειγμα ο πρώτος πετάει στον τρίτο, αυτός στον πέμπτο, κ. ο. κ. σκοπός του παιχνιδιού είναι να μην πέσει η μπάλα στο έδαφος.

Υλικά: μία μπάλα
Παίκτες: Από τρεις και πάνω


«Το κορόιδο»

Αναπαράσταση του παιχνιδιού



Περιγραφή του παιχνιδιού

Τα παιδιά βρίσκονται σκορπισμένα στο χώρο και ορίζεται ένας παίκτης που είναι το «κορόιδο». Σκοπός του παιχνιδιού είναι να πετάει ο ένας παίκτης την μπάλα στον άλλον χωρίς να τους πέσει κάτω και χωρίς να την πιάσει ο παίκτης που είναι το «κορόιδο». Αν καταφέρει το «κορόιδο» να πάρει την μπάλα ορίζεται άλλος παίκτης στην θέση του και το παιχνίδι επαναλαμβάνεται.

Υλικά: μία μπάλα
Παίκτες: Από τρεις και πάνω


«Το κουτσό»

Αναπαράσταση του παιχνιδιού



Περιγραφή του παιχνιδιού

Με την κιμωλία ζωγραφίζουμε στο έδαφος το σχήμα που φαίνεται στην εικόνα. Τα παιδιά ορίζουν τη σειρά με την οποία θα παίξουν. Αρχίζει το πρώτο παιδί με ένα πλακίδιο στο χέρι το οποίο το ρίχνει στο 1. Αν το πλακίδιο πέσει μέσα στο χώρο που είναι ο αριθμός, αρχίζει πηγαίνοντας με κουτσό σε όλους τους αριθμούς και γυρίζοντας πίσω στο 1 χωρίς να πατήσει τις γραμμές. Αν το καταφέρει πετάει το πλακίδιο στο 2 και ούτε καθ’ εξής, διαφορετικά συνεχίζει με τον ίδιο τρόπο το δεύτερο παιδί.


Υλικά: Κιμωλία, πλακίδιο ή πέτρα
Παίκτες: Από δύο και πάνω


·          Παραλλαγή: Σαλίγκαρος ή χοχλιός
Σχεδιάζουμε στο έδαφος ένα σαλίγκαρο και ορίζουμε ποιο παιδί θα παίξει πρώτο. Το πρώτο παιδί αρχίζει το κουτσό πετώντας το κεραμίδι στο πρώτο πάτημα. Εκεί θα πατήσει κουτσό και πάλι κουτσό θα σπρώξει το κεραμίδι στο δεύτερο πάτημα κ.ο.κ. ως το κέντρο του σαλίγκαρου. Αν το κεραμίδι του πέσει στη διαχωριστική γραμμή, είτε πατήσει κάτω και με τα δύο πόδια, τότε βγαίνει από το παιχνίδι και αρχίζει το δεύτερο παιδί.



«Τα γκαζάκια ή βόλοι»

Αναπαράσταση του παιχνιδιού


Περιγραφή του παιχνιδιού

Ορίζεται η σειρά με την οποία θα παίξουν οι παίκτες. Οι βόλοι στήνονται πάνω σε μια ευθεία γραμμή ή μέσα σε ένα κύκλο που σχεδιάζουμε με μια κιμωλία και το κάθε παιδί προσπαθεί με έναν άλλο βόλο να τους χτυπήσει, από μια προκαθορισμένη απόσταση. Κερδίζει όσους βόλους καταφέρει να χτυπήσει. Στη συνέχεια παίζει ο δεύτερος παίκτης, κ.ο.κ.


Υλικά: Κιμωλία, βόλοι
Παίκτες: Από δύο και πάνω


«Πεντόβολα»

Αναπαράσταση του παιχνιδιού


Περιγραφή του παιχνιδιού

Οι παίκτες κάθονται αντικριστά, τοποθετούν από τέσσερις βώλους μπροστά τους και κρατούν τον πέμπτο στη χούφτα τους. Ρίχνουν κλήρο ποιος θα ξεκινήσει πρώτος και αυτός που έχει σειρά πετά ψηλά τον βώλο που έχει στο χέρι του. Με το ίδιο χέρι πρέπει να πιάσει έναν από τους βώλους που βρίσκονται στο πάτωμα και μαζί εκείνον που πέφτει. Στη συνέχεια αφήνει στην άκρη τον έναν από τους δύο βώλους, κρατά τον άλλον στη χούφτα του και τον πετά πάλι ψηλά προσπαθώντας να τον πιάσει μαζί με τον επόμενο από τους βώλους που βρίσκονται στο πάτωμα. Αν τα καταφέρει με όλους τους βώλους, ξεκινά και ο άλλος παίκτης κάνοντας το ίδιο. Όποιος πιάσει τους περισσότερους βώλους είναι ο νικητής. Όταν κάποιος κερδίσει ή έρθουν σε ισοπαλία, περνούν στον επόμενο γύρο με πιο δύσκολους κανόνες.

Στον δεύτερο γύρο οι παίκτες προσπαθούν να πιάσουν κάθε φορά δύο βώλους από τους τέσσερις που βρίσκονται στο πάτωμα μαζί με αυτόν που πετούν ψηλά. Στον τρίτο γύρο προσπαθούν να πιάσουν τρεις μαζί από κάτω και έπειτα αυτόν που περισσεύει, ενώ στον τέταρτο γύρο πρέπει να πιάσουν όλους τους βώλους μαζί.


Υλικά: Βόλοι
Παίκτες: Από δύο και πάνω


«Εις ώμιλλαν»

Αναπαράσταση του παιχνιδιού


Περιγραφή του παιχνιδιού

Αρχαίο παιχνίδι που θυμίζει τους βόλους. Τα παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας έπαιζαν το «εις ώμιλλαν» σε ομάδες. Σε αυτό, χάραζαν έναν κύκλο στο χώμα και προσπαθούσαν, σημαδεύοντας από ένα ορισμένο σημείο, να στείλουν τον αστράγαλο του ζώου μέσα στον κύκλο. Ο κάθε παίκτης είχε δέκα βολές. Ο νικητής σχεδίαζε τον κύκλο και καθόριζε τη διάμετρο, καθώς και το σημείο βολής.
            Οι αστράγαλοι προέρχονταν από τα πίσω πόδια των κατσικιών και των αρνιών. Κάποιες φορές, αντί για αστραγάλους χρησιμοποιούνταν μικρές πέτρες ή καρύδια και αμύγδαλα.


Υλικά: Αστράγαλοι ζώων ή βόλοι ή πέτρες ή καρύδια ή αμύγδαλα
Παίκτες: Από δύο και πάνω


Αγαλματάκια ή Στρατιωτάκια ακούνητα»

Αναπαράσταση του παιχνιδιού


Περιγραφή του παιχνιδιού

Στην αρχή του παιχνιδιού ορίζεται το παιδί που θα τα «φυλάει». Το παιδί που τα «φυλάει» στέκεται με το μέτωπο γυρισμένο στον τοίχο. Όλα τα υπόλοιπα παιδιά στέκονται σε μια γραμμή που έχει ορίσει ο εκπαιδευτικός τουλάχιστον δέκα μέτρα πίσω του. Το παιδί που τα «φυλάει» λέει: «Αγαλματάκια ή στρατιωτάκια ακούνητα, αμίλητα, αγέλαστα» και γυρνάει απότομα προς τα άλλα παιδιά, τα οποία όσο διαρκούν τα λόγια, τρέχουν προς το μέρος του και μετά μένουν ακίνητα. Όταν γυρίσει προς τους συμμαθητές του κάνει διάφορα αστεία (γκριμάτσες, κ.τ.λ.) και προσπαθεί να τους κάνει να γελάσουν ή να κινηθούν. Αν συμβεί αυτό τους γυρίζει στην αρχική γραμμή. Αυτό επαναλαμβάνεται μέχρι κάποιο παιδί να φτάσει αυτό που τα «φυλάει» και να το χτυπήσει στην πλάτη. Τότε αυτό κυνηγά όλα τα παιδιά και όποιο πιάσει αυτό τα «φυλάει».

 Παίκτες: Από πέντε και πάνω

  
·          Παραλλαγές του παιχνιδιού: Ένα, δύο, τρία κόκκινο φως

Το παιδί που τα «φυλάει» στέκεται με το μέτωπο γυρισμένο στον τοίχο. Όλα τα υπόλοιπα παιδιά στέκονται σε μια γραμμή που έχει ορίσει ο εκπαιδευτικός τουλάχιστον δέκα μέτρα πίσω του. Το παιδί που τα «φυλάει» λέει: «Ένα, δύο, τρία κόκκινο φως» και γυρνάει απότομα προς τα άλλα παιδιά, τα οποία όσο διαρκούν τα λόγια, τρέχουν προς το μέρος του και μετά μένουν ακίνητα. Αν κινηθούν γυρίζουν στην αρχική γραμμή. Αυτό επαναλαμβάνεται μέχρι κάποιο παιδί να φτάσει αυτό που τα «φυλάει» και να το χτυπήσει στην πλάτη. Τότε αυτό κυνηγά όλα τα παιδιά και όποιο πιάσει αυτό τα «φυλάει».






«Τσουβαλοδρομίες»
                                                                              
Αναπαράσταση του παιχνιδιού



Περιγραφή του παιχνιδιού

Τα παιδιά μπαίνουν μέσα σε σάκους – τσουβάλια, που τους δένουν γύρω από τη μέση τους και στέκονται στην ίδια ευθεία. Όταν δοθεί το σύνθημα από τον εκπαιδευτικό πηδούν με τα δύο πόδια (λαγουδάκι) ή περπατούν με τα τέσσερα (χέρια και πόδια) μέχρι να φτάσουν στο τέρμα που έχει οριστεί εξαρχής.

            Το παιχνίδι παιζόταν συνήθως στο τέλος της σχολικής χρονιάς.


Υλικά: Τσουβάλια (σακιά)
Παίκτες: Από δύο και πάνω


Παραλλαγές του παιχνιδιού: Αβγοδρομίες

Τα παιδιά στέκονται στην ίδια ευθεία και κρατούν στο ένα χέρι ένα κουτάλι και μέσα σε αυτό ένα αβγό ή ένα μικρό μπαλάκι. Τα παιδιά πρέπει να φτάσουν στο τέρμα που έχει οριστεί εξαρχής, χωρίς να τους πέσει το αβγό ή το μπαλάκι.







Όπως και το προηγούμενο παιχνίδι, οι αβγοδρομίες παίζονταν κυρίως στο τέλος της σχολικής χρονιάς


Υλικά: Κουτάλια, αβγά ή μπαλάκια
Παίκτες: Από δύο και πάνω


  
«Μαντηλάκι»
                                                                              
Αναπαράσταση του παιχνιδιού




Περιγραφή του παιχνιδιού

Χωριζόμαστε σε δύο ομάδες. Αποδίδουμε σε κάθε παιδί έναν αριθμό, έτσι ώστε σε κάθε ομάδα να υπάρχει ένα παιδί με τον αριθμό 1, τον αριθμό 2 κλπ. Οι ομάδες κάθονται αντίκρυ σε απόσταση τουλάχιστον τριάντα μέτρων, πίσω από μια γραμμή. Στη μέση του χώρου παιχνιδιού, σε ίση απόσταση από τις δυο ομάδες ,τοποθετούμε ένα μαντήλι στο έδαφος. Ο διοργανωτής του παιχνιδιού αρχίζει να φωνάζει αριθμό ή αριθμούς. Τότε τα παιδιά με τους αντίστοιχους αριθμούς τρέχουν για να αρπάξουν το μαντήλι, χωρίς ο παίκτης της αντίπαλης ομάδας να τους ακουμπήσει. Αν εκείνος που άρπαξε το μαντήλι καταφέρει να διασχίσει τη γραμμή της ομάδας του, η ομάδα του κερδίζει έναν πόντο. Αν, αντιθέτως, ο αντίπαλος τον ακουμπήσει, κερδίζει η αντίπαλη ομάδα έναν πόντο. Η ομάδα που θα φτάσει πρώτη στους δέκα πόντους, κερδίζει.

Υλικά: Ένα μαντήλι
Παίκτες: Από δέκα και πάνω


«Σαραρίμ»
                                                                              
Αναπαράσταση του παιχνιδιού




Περιγραφή του παιχνιδιού

Είναι ένα ομαδικό παιχνίδι, αποτελούμενο από δύο ομάδες με ίσο αριθμό μελών. Η κάθε ομάδα έχει έναν αρχηγό, ο οποίος σε συνεργασία με τους συμπαίκτες του βρίσκει ένα ψευδώνυμο για τον καθένα, το οποίο συνήθως είναι κωμικό και αρκετές φορές σχετίζεται με νεράιδες, ξωτικά ή ζώα (π.χ. η ξυπόλητη νεράιδα, το ποντικοφαγωμένο παντελόνι κ.ά.). Οι παίκτες της κάθε ομάδας στέκονται στη γραμμή, αντικριστά, με απόσταση μεταξύ τους. Ορίζουν ποια ομάδα θα ξεκινήσει πρώτη και ο αρχηγός της περπατά ανάμεσα από τους αντιπάλους τραγουδώντας: «σαραριμ, σαραριμ, βουτου  βουτου, σαραριμ». Κλείνει τα μάτια κάποιου από αυτούς και φωνάζει το ψευδώνυμο ενός από τους συμπαίκτες του. Αυτός πλησιάζει και με διάφορες κινήσεις πειράζει το πρόσωπο του παίκτη με τα κλεισμένα μάτια. Αυτός με τη σειρά του, πρέπει να μαντέψει ποιος από τους αντιπάλους του τον πείραξε. Αν η απάντηση του είναι σωστή η ομάδα, του κερδίζει έναν πόντο και ο αρχηγός της κάνει την ίδια διαδικασία στην αντίπαλη ομάδα, ενώ αν είναι λανθασμένη, το παιχνίδι συνεχίζεται έως ότου δοθεί σωστή απάντηση.

Παίκτες: Από δέκα και πάνω